2016/2017 UZK ZEYTİN ZEYTİYAĞI REKOTESİ TAHMİNİ VE ZEYTİN FİYATLARI

Naim ÖZDAMAR
Buharkent Ziraat Odası Başkanı
naim.ozdamar@gmail.com

9 Ekim 2017, Pazartesi

4 Ekim 2017 günü İzmir Ticaret Borsası’nda 2016/2017 zeytin zeytinyağı tahmini rekoltesi açıklandı.

Yapılan açıklamada Rekolte Tahmin Heyeti’nin raporları doğrultusunda özet olarak şu görüşlere yer verildi.

“Rapor, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) koordinatörlüğünde, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda hazırlanmıştır.

Rapora göre bu sezon zeytinyağında geçen yıla göre yüzde 13 artışla 177 bin 365 ton, sofralık zeytinde ise yüzde 8 artışla 432 bin 976 ton rekolte gerçekleşeceği resmi tahmin raporunda yer aldı…

2017 yılının zeytinde yok yılı olması, özellikle sahil kesimlerinde zeytin rekoltesinin düşük olmasına rağmen, 2016 yılında 397 bin ton olan sofralık zeytin rekoltesi yuvarlak hesapla 35 bin ton “şişirilerek” 432 bin tona çıkarılmıştır.

Zeytinyağında 40 bin tonluk devreden stok ile birlikte 211 bin ton zeytinyağı elde edilmiş olacağı vurgulandı.

2016/2017 sezonunda Türkiye Genelinde Toplam; 144.384.666 adet meyve veren (geçen yıla göre -936.694 adet yani -% 0,55 azalma), 26.895.736 adet meyve vermeyen (geçen yıla göre +4.369.469 adet yani +%2,5 artış) ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 11 Kg zeytin verimi ( geçen yıla göre ağaç başına 3 kg yani +%27 verim artışı) ile 1.535.055 ton zeytin danesi alınacağı (geçen yıla göre +360.000 ton yani +%21 artış), bunun 432.976 ton’ unun sofralık zeytine (geçen yıla göre 35.000 ton, yani +%8 artış), 1.102.080 ton’unun yağlığa (geçen yıla göre +327.000. ton yani +%29 artış) ayrılacağı, bundan da ortalama 1/6,2 randıman ile 177.365 (geçen yıla göre +23.000 ton yani +%13 artış) ton zeytinyağı elde edileceği, tahmin edilmiştir.”

Raporda 2016 yılında korkunç derecede ihracat gerçekleşmesine (2016: 14 bin ton-2017: yüzde 82,3 ile Zeytin ve Zeytinyağı sektörümüz yüzde 64 )rağmen hala elde 40 bin ton zeytinyağı stokunun varlığından söz edilerek 2017 yılı zeytinyağı fiyatları UZZK tarafından en alt sınırda tespit edilmeye çalışılmaktadır.

“Geçtiğimiz iş yılında, önceleri fiyatların yükseleceği beklentisi ve daha sonra içinde bulunduğumuz coğrafyadaki ateş çemberinin ülkemize doğru daralması, terör belasının şiddetini arttırması gibi nedenlerle iç talebin düşmesi doğrultusunda devreden zeytinyağı stoğumuzun yaklaşık 40.000 ton seviyesinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu durumda, devreden stok ile birlikte 2016 – 2017 iş yılı toplam zeytinyağı miktarının 217.000 ton olduğu görülmektedir.”

UZZK, 2016 yılı zeytin zeytinyağı fiyatlarını irdelerken yanlı davranmakta, fiyatların üretici elinde iken değil,zeytin ve zeytinyağı sanayiciye geçtikten sonra zirve yaptığını ifade edememektedir.

“Piyasa fiyatlarının bölgelere göre değişmekle birlikte kampanya başında düzenli olarak yükselmeye başlamış ve bu yükselme Şubat ayı ortalarına kadar yüksek fiyatların devam ettiği gözlenmiştir. Ancak özellikle ilkbahar ve yaz aylarındaki terör saldırıları, bölgemizin içinde bulunduğu ateş çemberi tüketimi de olumsuz etkilemiş ve arzın talepten yüksek olmasının da etkisiyle fiyatlarda gevşeme ve gerileme başlamıştır. İçinde bulunduğumuz günlerde piyasa fiyatlarının geçtiğimiz yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında yaklaşık %20 gerileme olduğu gözlemlenmektedir. Ancak sektörde fiyat dalgalanmalarının üretici ve tüketici üzerinde negatif etki yaptığı, markalı, ambalajlı market satışlarının %25-30’lara varan oranlarda düştüğü buna karşın merdiven altı satışlarda patlama olduğu, taklit ve tağşişin tavan yaptığı da yaşanan bir gerçektir. Tüm bu gerçekler göz önünde bulundurularak piyasa hareketlerinin dengeli gitmesi, hem üretici ve hem de tüketicinin korunması sektörümüzün sürdürülebilirliği açısından son derece önemlidir.”

Yazarın Tüm Yazıları