Günümüzde birçok kişi, yapılması gereken işleri sürekli olarak erteleyerek hem verimliliğini düşürüyor hem de psikolojik olarak yıpranıyor. Uzmanlara göre bu davranış yalnızca “tembellik” değil; aynı zamanda derin psikolojik ve nörolojik kökenlere sahip bir sorun.
BİLİM NE DİYOR?
İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde yapılan bir araştırma, erteleme davranışı gösteren bireylerin %68’inin aynı zamanda kaygı bozukluğu veya mükemmeliyetçilik eğilimi taşıdığını ortaya koyuyor.
Nörolojik çalışmalar ise erteleme eğiliminin, beynin ön singulat korteks bölgesindeki karar alma mekanizmalarıyla doğrudan ilişkili olduğunu gösteriyor. Bu bölge, kişinin görevleri başlatma ve sürdürme becerilerini etkiliyor.
KÜÇÜK HEDEFLER, BÜYÜK ADIMLAR
Uzmanlar, erteleme davranışını kırmanın en etkili yolunun büyük görevleri küçük parçalara bölmek olduğunu vurguluyor.
Örneğin “tez yazmak” gibi göz korkutan bir hedef yerine, “giriş paragrafını yazmak” gibi somut ve ulaşılabilir adımlar belirlemek, harekete geçmeyi kolaylaştırıyor.
POMODORO TEKNİĞİ: ODAKLANMANIN FORMÜLÜ
1980’lerde Francesco Cirillo tarafından geliştirilen Pomodoro Tekniği, adını İtalyanca “domates” anlamına gelen pomodoro kelimesinden alıyor. Cirillo’nun kullandığı domates şeklindeki zamanlayıcı, yöntemin simgesi haline gelmiş durumda.
Uygulama Adımları:
25 dakika boyunca tek bir göreve odaklanılır.
Ardından 5 dakikalık kısa bir mola verilir.
Bu döngü 4 kez tekrarlandıktan sonra 15–30 dakikalık uzun bir mola yapılır.
Faydaları:
Dikkat dağınıklığını azaltır.
Zihinsel yorgunluğu önler.
Görevleri yönetilebilir parçalara böldüğü için stresi azaltır.
Özellikle öğrenciler, yaratıcı çalışanlar ve serbest meslek sahipleri için uygundur.
STRESLE BAŞ ETMEK ŞART
Ertelemenin altında çoğu zaman başarısızlık korkusu, değerlendirilme kaygısı ve mükemmeliyetçilik yatıyor.
Uzmanlar, bu duygularla başa çıkmak için meditasyon, nefes egzersizleri ve gerektiğinde psikolojik destek alınmasını öneriyor.
DİKKAT DAĞITICILARI ORTADAN KALDIRIN
Sosyal medya, bildirimler ve telefon kullanımı, odaklanmayı bölen en büyük etkenler arasında yer alıyor.
Çalışma sırasında dijital detoks uygulamak, verimliliği artırıyor ve zihinsel berraklık sağlıyor.
HESAP VEREBİLİRLİK VE DESTEK
Bir arkadaşla birlikte çalışmak, hedefleri paylaşmak ve ilerlemeyi raporlamak, erteleme davranışını azaltıyor. Ayrıca koçluk ve danışmanlık hizmetleri, özellikle uzun vadeli projelerde etkili sonuçlar veriyor.
Erteleme hastalığı, bireyin yaşam kalitesini ve üretkenliğini doğrudan etkileyen bir sorun. Ancak bilimsel yöntemlerle bu davranışın üstesinden gelmek mümkün. “Yarın başlarım” demek yerine, şimdi küçük bir adım atmak, büyük farklar yaratabilir. (SELİME AYDEMİR)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.