Aydın’ın Koçarlı ilçesine bağlı Cincin Mahallesi'nde bulunan Cincin Kalesi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü öğrencisi Elçim Çantal’ın bitirme projesiyle yeniden gündeme geldi. Çalışmasıyla tarihi yapının korunması ve turizme kazandırılması çağrısında bulunan Çantal, “Bu kale sadece taş duvar değil, Aydın'ın kültürel hafızasıdır. Sahip çıkılması gerekir” dedi.
“OKULA GİDERKEN TABELASINI FARK ETTİM”
Peyzaj mimarlığı eğitimine başlamadan önce Koçarlı Meslek Yüksekokulu’nda iki yıl eğitim aldığını belirten Elçim Çantal, projeye ilk ilhamı Cincin Kalesi tabelasını görerek aldığını söyledi. “Bir gün okul arasında kaleyi ziyaret ettim ama içerisine tam anlamıyla giremedim. Üst duvarlar hariç her yer toprakla dolmuştu, tabela yoktu, yönlendirme yoktu. Bu ilgisizlik beni daha fazla araştırmaya itti” dedi.
“CİNCİN KALESİ ÜZERİNE LİTERATÜR YOK”
Kale hakkında neredeyse hiçbir akademik çalışma olmadığını ifade eden Çantal, bu boşluğu doldurmak istediğini anlattı. "Yalnızca mimar Ayda Aral’ın yüzeysel bir çalışması var. O da saha çalışmasına dayanmıyor, tahminlerden ibaret. Ben hem arşiv belgelerine ulaştım hem de sahada çevre analizleri yaptım. Bu yüzden projem, literatür açısından bir ilk oldu" diye konuştu.
DANIŞMAN HOCALARINA TEŞEKKÜR ETTİ
Projesinde danışmanlık yapan Doç. Dr. Hüseyin Samet Aşık Kutlu ve bölüm başkanı Prof. Dr. Latif Görken Kaya’ya teşekkür eden Çantal, “Danışman hocam bu projenin yayına dönüşmesi için çalışmalara başladı. Onların desteğiyle bu noktaya geldim” ifadelerini kullandı.
KALENİN TARİHÇESİ: CİHANOĞULLARI’NIN MİRASI
Cincin Kalesi’nin tarihine dair bilgi de veren Çantal, yapının 17-18. yüzyıllara uzandığını ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde sefere katılan bir asker olan Mehmet Bey’in soyundan gelen Cihanoğulları tarafından inşa edildiğini belirtti. “Bu kale sadece askeri bir yapı değil. Aynı zamanda tarım, üretim ve ticaret merkeziydi. Kale içinde zeytinyağı üretiminde kullanılan değirmenler, yani yağhaneler vardı” dedi.
“KALE İÇİNDEKİ OKUL BİNASI HAYRETE DÜŞÜRDÜ”
Yapının iç kısmında bir dönem ilkokul binası bulunduğunu söyleyen Çantal, “Devlet eliyle kalenin ortasına okul yapılmış. Bu durum kaleye ne kadar bilinçsiz yaklaşıldığını gösteriyor. Bugün okul kapanmış ama kalıntıları hâlâ duruyor. Bahçesinde tarihi mezar taşları bile var” dedi.
“YAPI KAĞIT ÜZERİNDE KORUNUYOR”
Çalışmasında SWOT (GZFT) analiziyle kalenin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyan Çantal, “Kale 1995 yılında koruma altına alınmış ama bu yalnızca kağıt üzerinde kalmış. Gerçekte koruma yok. Duvarlar çökmüş, içerisi ahır olarak kullanılıyor, bağlayıcı taşlar köylüler tarafından alınmış. Bu hâliyle yapı yağmalanmış gibi duruyor” ifadelerini kullandı.
ARKEOLOJİK KAZI VE RESTORASYON ÇAĞRISI
Çantal, kaleye ilişkin önerilerini şöyle sıraladı: “Öncelikle arkeolojik kazılar yapılarak kalenin kesin yapım tarihi belgelenmeli. Heyelan risklerine karşı altyapı güçlendirmesi yapılmalı. Yerel halk bilinçlendirilmeli ve yapı gerçek anlamda koruma altına alınmalı. Bu kale turizme kazandırılırsa yalnızca tarihi miras değil, bölge ekonomisi de canlanır.”
TURİZM YOLU ÜZERİNDE BÜYÜK FIRSAT
Çantal, kalenin stratejik konumuna dikkat çekti: “Kuşadası ile Pamukkale arasında kalan bu bölge tam bir turizm geçiş noktası. Kale restore edilirse yürüyüş yolları, bisiklet rotaları, konser alanlarıyla bir cazibe merkezi olabilir. Efes’te konserler yapılıyor, neden burada olmasın?”
“KÖYLÜ DE KALKINMA İSTİYOR”
Yerel halkla yaptığı görüşmelere de yer veren Çantal, köy halkının da Cincin Kalesi’nin ayağa kaldırılmasını istediğini vurguladı. “Ürettikleri ürünleri – zeytinyağı, incir, karpuz – pazarlayabilecekleri bir ortam yaratılmasını istiyorlar. Cincin Karpuzu zaten meşhur. Kale ile birlikte markalaşabilir” dedi. (SELİME AYDEMİR)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.