Aydın’ın Yenipazar ilçesinde kaybolmaya yüz tutmuş mesleklerden 8 köşe şapkanın son ustası Nedim Samancı, bu mesleğin son ustası olduğunu ancak gelecek nesillerin işi öğrenmesini çok istediğini belirterek, “Eğer imkan olsa, bir kurs açılsa ya da bir merkez kurulsa, seve seve eğitim veririm, bildiklerimi öğretirim” dedi.
1953 yılında Aydın'ın Yenipazar ilçesinde dünyaya gelen Nedim Samancı, bugün kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel şapkacılık mesleğinin son temsilcilerinden biri olarak mesleğini yaşatmaya devam ediyor. Babası Mehmet Samancı'nın yanında terzilik ve şapkacılıkla tanışan Nedim Samancı, maddi imkânsızlıklar nedeniyle ortaokuldan sonra 1968 yılında çıraklığa başladı. Babasıyla birlikte beş yıl boyunca şapka ve terzi dükkanında çalıştıktan sonra 1973 yılında vatani görevini yapmak üzere askere gitti.
Askerlik dönüşü 1977 yılında bankacılık mesleğine adım atan Samancı, Türkiye’nin çeşitli il ve ilçelerinde görev yaptıktan sonra 1979 yılında memleketi Yenipazar’a atanarak burada görevine devam etti. Bankacılıktan arta kalan zamanlarında babasıyla birlikte şapka üretmeye devam eden Samancı, özellikle 8 köşe şapkanın sembolik anlamlarını fark ederek bu mesleğin sıradan bir zanaat olmadığını kavradı. Şapkanın her köşesinin "Yiğitlik, Mertlik, Cömertlik, Dürüstlük, Misafirperverlik, Alçakgönüllülük, Delikanlılık ve Vatanseverlik" gibi değerleri temsil ettiğini öğrendikçe, bu mesleği daha büyük bir ciddiyetle icra etmeye karar verdi.
1980’li yıllarda Aydın’da beş, Yenipazar’da ise iki şapka ustası bulunurken, bugün yalnızca Nedim Samancı bu mesleği sürdürmekte. 2002 yılında emekli olmasının ardından işyerini devralarak tamamen şapkacılığa yönelen Samancı, babasından aldığı bilgi ve becerileri geliştirerek mesleğini ileri taşımaya çalışıyor. Sekiz yıl boyunca esnaf odası yönetim kurulu üyeliği de yapan usta, maddi kazanç gözetmeden kültürel bir mirası yaşatmak için çabalıyor.
2014 yılında Güney Ege Kalkınma Ajansı'nın Ege tanıtım etkinlikleri kapsamında Körüklü Çizme, Keçe Dokuma ve İğne Oyası ustalarıyla birlikte Japonya’nın başkenti Tokyo’da düzenlenen etkinliklere katılan Samancı, burada 8 köşe şapkayı tanıtarak kültürel değerlerimizin uluslararası alanda da tanıtımına katkıda bulundu. Aydın ilinde düzenlenen Ahilik Haftası etkinliklerinde de aktif rol alan Samancı, 2017 yılında "Aydın İli Ahisi" seçildi.
Hâlen Yenipazar’da mesleğini sürdüren Samancı’nın ne çırağı ne de kalfası yok. Türkiye’nin dört bir yanından gelen siparişleri telefon ve internet üzerinden alıp kargo ile ulaştıran usta, televizyon ve gazetelerin yoğun ilgisine rağmen geleceğe dair endişe taşıdığını ifade etti.
Mesleği çok sevdiği için kültürü yaşatmayı çalıştığını ifade eden Samancı, “Bu mesleği çok sevdiğim için bırakmadım. Ben bu kültürü yaşatmaya çalışıyorum. Ürettiğim şapkaların tamamı el emeğimdir. Kumaşlarımızı dışarıdan, kaliteli yerlerden temin ediyoruz. Sipariş üzerine, internet üzerinden satış yapıyorum. Bu mesleğin devam etmesini çok istiyoruz, fakat maalesef çırak yetişmiyor. Sadece benim değil, pek çok meslek ustasının yaşadığı ortak bir sorun bu. Eğer imkan olsa, bir kurs açılsa ya da bir merkez kurulsa, seve seve eğitim veririm, bildiklerimi öğretirim. Çünkü bu mesleğin kaybolmaması gerekiyor. Ancak çocuklar artık daha çok üniversiteye yöneliyor. Sanat dallarına biraz daha ilgi göstermeleri gerektiğini düşünüyorum. Sanat okullarının, zanaatkar mesleklerin devamlılığı açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum” dedi.
Eskiden Yenipazar’da 40 terzi olduğunu ancak şimdi 2 terzi kaldığını belirten Samancı, “Her meslekte aynı durum söz konusu. Her şehirde tablo benzer. Bunun zararlarını ileride göreceğiz” dedi. (SELİNAY MUTLU)