Sorumluluk, bireyleri başarıyla götüren, özgüven gelişimini destekleyen bir beceridir. Her anne ve baba çocuklarının sorumluluk sahibi olmasını ister. Çocuklar doğuştan sorumluluk sahibi bireyler olarak dünyaya gelmezler. Kazandırılan pek çok davranış gibi sorumluluk duygusu da bebeklik ve çocukluk döneminden itibaren çocuğa kazandırılabilir. Çocuğa erken yaşlarda kazandırılan sorumluluklar, onlara mutluluk, gelişme güdüsü ve özgüven kazandırır.

İki buçuk yaşından başlayarak döke saça da olsa çocuğun yemeğini kendi başına yemesine, kendi başına giyinmesine izin vermek, kendi odasında kendi yatağında yatmasına ortam hazırlamak, sofra hazırlama, giysi katlama, araba temizliği gibi konularda ondan yardım istemek, sorumluluk” konusunda çocuğu cesaretlendirici ve destekleyici bir ortam sağlar.

Sorumluluğun kazandırılmasında, ailenin tutarlı ve kararlı olmasının, aile içinde çocuğa karşı takınılan tavrın, aile içi iletişimin, ailede uygulanan disiplin anlayışının çocuğun sorumluluk kazanabilmesinde çok önemli yeri vardır.

Her ihtiyacı anne-baba tarafından karşılanan, devamlı neyi nerede ve nasıl yapacağı kendisine hatırlatılan, yanlış yaptığında azarlanan ve kınanan çocuklar, gölge bir kişiliğe sahip olur. Anne babaya sormadan bir iş yapmayı tercih etmezler, kendilerine güvenlerini kaybedebilirler. Karşılaştıkları bir problemi çözmekte güçlük çekebilirler. Böyle çocuklarda okul korkusu çok fazladır, okula uyum sağlamakta zorluk çekebilirler.

Duygularını, tepkilerini rahatça ifade etmesine, gerektiğinde ‘hayır’ demesine izin verilmeyen çocuklarda bağımsız bir kişilik gelişmediği için sorumluluk duygusu da kazanmakta zorlanırlar. O daha çocuk, kendi başına karar veremez, bu işi halledemez; Benim çocuğum zayıf not almaz; Hayır, öyle demek istemiyorsun; O zayıf alıyor, ben üzülüyorum, cümleleri kaçınılması gereken cümlelerdir.