Dünyada binde 1-3 oranında görülen spina bifida, Türkiye'de binde 3-5 sıklıkla daha yaygın görülüyor. Her yıl yaklaşık 3 bin 750 bebek bu hastalıkla doğarken Op. Dr. İbrahim Alataş, "Hastalığın erken teşhisi ve anne karnında yapılan cerrahi sayesinde bu bebekler; yürüyebilen, koşabilen ve zihinsel engeli olmayan sağlıklı bireyler olarak dünyaya gelebilir" dedi.
Spina bifida, konjenital kalp hastalıklarından sonra en sık görülen doğumsal anomalilerden biri olarak öne çıkıyor. Türkiye'de görülme sıklığı binde 3 ila binde 5 arasında değişirken her yıl yaklaşık 3 bin 750 bebek bu hastalıkla doğuyor. İstanbul Beykent Üniversitesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahi bölümünden Op. Dr. İbrahim Alataş, spina bifidanın tanı ve tedavi sürecine ilişkin önemli bilgiler paylaştı. Erken tanının ve anne karnında uygulanan fetal cerrahinin hayati rol oynadığını vurguladı.
"ANNE KARNINDA TEDAVİ ŞANSI VAR"
Dr. Alataş, spina bifidanın anne karnında cerrahi tedavi şansı olan önemli bir problem olduğunu belirtti. "Fetal cerrahi genellikle gebeliğin 26'ncı haftasında yapılır. Bebeğin sırtındaki açıklık kapatılarak sinir sistemi korunur. Bu sayede çocuklar yürüyebilen, koşabilen ve zihinsel engeli olmayan sağlıklı bireyler olarak dünyaya gelebilir" dedi.
Tanı ve değerlendirme süreci
Spina bifidanın gebeliğin erken dönemlerinde tespit edilebildiğini belirten Dr. Alataş şu bilgileri verdi:
"12-16'ncı haftalarda ultrasonla tanı konabilir. 18-20'nci haftalarda ise beyin cerrahisi, çocuk cerrahisi, perinatoloji ve çocuk hastalıkları uzmanlarının yer aldığı konseyde değerlendirme yapılır. Fetal cerrahi için bebeğin bacak hareketlerinin olması, genetik anomali bulunmaması ve annenin cerrahiye uygun olması gerekir."
"RİSKLER VAR AMA FAYDALARI ÇOK DAHA FAZLA"
Fetal cerrahinin anne ve bebek için bazı riskler taşıdığını ancak faydalarının ön planda olduğunu aktaran Dr. Alataş, "Bebeğin sırtındaki yaranın erken kapanması sinir hasarını önler. Böylece motor ve zihinsel engellerden korunarak sağlıklı bir şekilde doğma şansı artar" şeklinde konuştu.
Folik asit eksikliğine dikkat
Spina bifidanın en önemli risk faktörlerinden birinin folik asit eksikliği olduğuna değinen Dr. Alataş şu uyarıyı yaptı:
"Avrupa ve Amerika'da 18 yaş üstü tüm kadınlara günlük folik asit kullanımı önerilir. Türkiye'de ise genellikle gebelik tanısı konulduktan sonra başlanıyor. Bu da koruyucu etkisini azaltıyor. 18 yaş üstü tüm kadınların günlük folik asit alması büyük önem taşıyor."
Türkiye'deki durum ve çağrı
Türkiye'de bilinçli gebelik ve düzenli folik asit kullanımının yeterli düzeyde olmadığını kaydeden Dr. Alataş, şu çağrıda bulundu:
"Spina bifida tanısı alan gebelerin zaman kaybetmeden fetal cerrahi merkezlerine başvurması gerekir. Ameliyat kararı zor olsa da sağlıklı yürüyen bir çocuk görmek bu riske değerdir. Gebelik planlayan tüm kadınların folik asit kullanmaları ve düzenli kontrollerini aksatmamaları büyük fark oluşturur." (İHA)