Gazeteci Emin Aydın’ın tvDEN’de hazırlayıp sunduğu Baş Başa programının konuğu ÖRKOOP Başkanı Ünal Önal oldu. Süt ve yem konusu ve kooperatifçilik faaliyetleri ile ilgili açıklamalarda bulunan Önal, “Çiftçiden alıyoruz, direkt üreticiye sunuyoruz” dedi.

“BİZ BUNU ÜRETİCİMİZE MÜJDE OLARAK VERİYORUZ”

Süt ve yem konusu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Önal, “Özellikle 2018’in başından itibaren bir KDV indirimimiz olmuştu. 2018’in Ocak ayından itibaren yem fiyatlarını bir türlü istikrarlı bir düzeye getirtemedik. Tabi dolar kurunun artışından dolayı ekonomimizde farklı şeylerin de fiyatları aldı başını gitti. Son 6 aydır sütte bir zam başladı. 15 Mayıs itibariyle tekrar bir zam geldi. Bizim gibi firmaların soğutulmuş çiğ sütü sanayici firmalara veriş fiyatı 7 lira 50 oldu. Devletimiz, Ulusal Süt Konseyi kanalıyla bunu resmi fiyat olarak açıkladı. Tabi bu durumda çiftçimizin eline geçen 7 lira 20 kuruş. 20 kuruş devlet desteklemesi var. Özellikle Kasım ayından beri afaki fiyat hareketleri, sürekli zamlar ile bir tarafta tüketiciyi bir tarafta da üreticiyi düşünmek zorunda. Ama şu an orta bir yol bulundu. Bizim 8 lira civarı bir fiyat beklentimiz vardı. Bunu yetkili mercilere iletmiştik. 7 lira 70 kuruş olmuş oldu. Endişe şu; tamam bir zam başladı ama yem fiyatlarındaki artış duracak mı durmayacak mı? 2018’de başlayan hareket bir türlü durağanlaşmadı. 20 sene kadar önce veya şu an Avrupa’da 1 litre sütle 1 buçuk kilo yem alınabilmeli. Yani bu barem uygulanmalı. Son yıllarda maliyetlerden dolayı da biraz düşürüldü bu. 1 litre sütle 1 kilo 200 gram yem. Şu anki hesap edilirken de 1 litre sütle 1 kilo 300 gram yem alınabilecek şekilde üreticimize hesap edildi. Fakat her zaman biz bunu üreticimize müjde olarak veriyoruz” dedi.

“TÜKETİCİMİZE ÜZÜLÜYORUZ FAKAT ÜRETİCİMİZE SEVİNİYORUZ”

Önal, “Televizyonlarda görüyoruz süte zam geldiği haberlerini. Tüketicimize üzülüyoruz fakat üreticimize seviniyoruz. Çünkü üreticimizi bir şekilde ayakta tutmamız gerekiyor. Maliyetlendirme anlamında süte zam oluyor ama yeme ne zaman olacak şeklinde hep bir bekleme oluyor. Bunu hep yaşadık. Ama ben bu seferki zammın yem zammı olarak döneceğini pek düşünmüyorum bugünlerde. Bakanlığımızın bir çalışması oldu. Hemen böyle bir girişim başladı. Geçen hafta fiyatlar açıklandıktan sonra yem firmalarından bazıları 5 lira gibi bir zam yapmaya yeltendi. Ama sonra bakanlığımız da bunların biraz üstüne gitti. Geçen hafta fiyat zamlarını geri aldılar. Bu hafta içerisinde yem fiyatlarında küçük düşüşler bekliyorum. Çünkü Güneydoğu Anadolu bölgemizde tahıl, arpa çıkmaya başladı. 6, 6 buçuk lirayı gören arpa fiyatlarının 5,5 buçuk seviyelerine düşmesini bekliyoruz. O yüzden bu zamdan sonra özellikle yazın olağanüstü hareketler olmadığı sürece yemde zam beklemiyorum” dedi.

“KÜÇÜK ÇİFTÇİLERİMİZ GÜN GEÇTİKÇE AZALIYOR”

Önal, “Bizim süt ile ilgili bir sıkıntımız olduğu zaman ilk olarak tarım bakanlığımıza başvuruyoruz. Fakat yem ile ilgili sıkıntılarımızı anlatabileceğimiz bir birim yok. Bitkisel ürünlerle ilgili birim var, süt ile ilgili ulaşabileceğimiz bir birim var, fakat yem izleme birimi ile ilgili bir an önce Bakanlığımızın çatısı altında bir birim kurulmalı. Daha önceki yıllarda ulusal süt konseyimiz yokken birçok sanayici beraberce anlaşıp süt fiyatlarını düşürebiliyorlardı, süt sektörünü krize sokabiliyorlardı. Bizler süt alıp satamıyorduk bazen. Fakat ardından Ulusal Süt Konseyimiz toplandı ve ‘Bu fiyattan alacaksınız yoksa sizleri cezalandırırım’ diyerek sektörümüzü yönlendirici bir adım atmış oldular. Yaklaşık 4-5 yıldır devam ediyorlar. Çünkü hiç olmazsa artık biz muhatabımızı biliyoruz. Sütümüzün fiyatı düşük kaldığında, üreticimiz kazanmadığında Bakanlığımıza, Ulusal Süt Konseyimize hemen başvuru yapıyoruz. Artık üreticiler kazanamaz hale geldi. Maliyetler arttı. Şu an güncel durumda 1 litre süte 1 kilo 350-400 gram yem alınabiliyor. Bu fiyatlardan şu an üreticimiz az buçuk memnun diyebiliriz. Daha yeni fiyat değişti ama ele daha para geçmedi. Geçtiği zaman üretimini çoğaltmasını bekliyorum. Özellikle biziz kooperatifimizde çok sayıda küçük çiftçimiz vardı. Bu küçük çiftçilerimiz gün geçtikçe azalıyor. Onların süt litreleri de azalıyor. 100 kilo süt veren şu an 30 kilo veriyor, 7 inek vardı 3 inek kaldı. Küçük çiftçilerimiz, küçük ortaklarımız yavaş yavaş azalıyor. Onlara kazandıklarını göstermemiz gerekiyor. 100 kilo süt verdiğinizde ÖRKOOP’tan aylık 10 bin lira alacaksınız diyeceğiz” diye konuştu.

“BİZ TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİYİZ”

Kooperatifçiliğin önemi ile ilgili Önal, “Ülkemizdeki kooperatifçiliğe bakacak olursak; öncelikle biz süt kooperatifiyiz, tarımsal kalkınma kooperatifiyiz. Örneğin Aydın’ımızın şu an 1300-1400 ton sütü var. Bunun yaklaşık 400-500 tonu kooperatifin. Yani bizim bölgemizde yüzde 40 civarı kooperatif üzerinden. Yapılan araştırmalarda ülkemizde yüzde 13-15 arasında çıkıyor. Fakat bu dünyada birçok ülkede yüzde 99-95 gibi oranlara sahip. Amerika, Yeni Zelanda, Hollanda gibi ülkelerde çiftçilerin tarımsal, hayvancılık ürünlerinin hepsi kooperatifler aracılığı ile pazarlığı. Bizim gibi kooperatiflerin kurulma amacı şu; küçük çiftçilerin ürünlerini topluca alıp, topluca değerlendirmek ve topluca satmak. Biz biraz daha ürün yönüne geçince kooperatifin kendi markasıyla ürüne çevirdiği bir mandırası olunca bu bir katma değer yaratmış oluyor. Çiftçiden alıyoruz, direkt üreticiye sunuyoruz” dedi. (DUYGU DİLEK)