Latmos Dağları’nda EKODOSD tarafından tespit edilen Prehistorik Dönem kaya resimleri ve yapılar, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescillendi. Bölgenin madencilik ve enerji projeleri tehdidi altında olduğu belirtilirken, uzmanlar Latmos’un korunması için kapsamlı önlemler alınması gerektiğini vurguladı.

Latmos (Beşparmak) Dağlrıa’nın Aydın sınırları içinde kalan Sürücü bölgesinde,Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) tarafından tespit edilen Prehistorik Dönem kaya resimleri, demirci işlikleri ve yapı kalıntılarının tespit ve tescil çalışmaları, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tamamlandı.

Kurum görüşmeleri sonucunda 1. Derece Arkeolojik Sit olarak önerilen saha, içinde Prehistorik Dönem’e ait 2 kaya resmi, demirci işlikleri ve yapı kalıntılarının yanı sıra yüzey seramik buluntuları (taban tuğlası, çatı kiremiti, pitos parçaları) barındırıyor. Sahanın, Prehistorik Dönem’den Geç Roma ve Erken Bizans Dönemlerine tarihlendirilen arkeolojik yerleşim alanı olduğu tespit edildi.

2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na bağlı “Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkındaki Yönetmelik” kapsamında, alan “Sürücü Bölgesi Prehistorik Kaya Resmi ile Demirci İşlikleri 1. Derece Arkeolojik Sit” olarak tescillendi.

Latmos’ta kaya resimleri çoğunlukla Tekerlek Dağ çevresinde yoğunlaşırken, son araştırmalarda Sağlık Köyü ve Madran Dağları’nda yeni kaya resimleri bulunmuş, ayrıca dağın merkezinden uzakta üçüncü bir kaya resmi tespit edilmiştir. 

"KORUMA ŞARTTIR" 

Yüksek ve engebeli birbiri üzerine yığılı duran geçit vermeyen kaya yapılarının içinde keşfedilmeyi bekleyen daha çok kaya resimlerinin olabileceğini düşündüklerini kaydeden EKODOSD Başkanı Sürücü, konu ile ilgili, "8 bin yıllık geçmişi olan, bazılarının coğrafik ve iklimsel şartlarda zor görülebildiği kaya resimlerinin bulunması dikkat ve uzmanlık gerektiren bir iş olduğundan, on yıllar sürecek zamana ve bunları araştıracak uzmanlara gereksinim vardır. İleride Latmos’un geçmiş tarihine ışık tutacak kaya resimlerinin araştırılması, korunması ve ülkemizin tanıtımına kazandırılması için bütüncül bir koruma şarttır" dedi.

YOK EDİLME TEHLİKESİ İLE KARŞI KARŞIYA 

Öte yandan Başkan Sürücü, Latmos’un kültürel mirasının madencilik, rüzgar enerji santralleri (RES) ve güneş enerji santralleri (GES) projeleriyle yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Sürücü, bu projelerin uygun alanlarda yapılabileceğini ancak Latmos gibi doğal ve kültürel açıdan benzersiz bölgelerde kesinlikle uygulanmaması gerektiğini vurguladı.

Sürücü, Latmos’un korunması ve ülke turizmine kazandırılması için bütüncül bir koruma anlayışının şart olduğunu ifade etti. 2009’dan bu yana zorlu koşullarda Latmos’u koruma çabası gösteren Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na teşekkür eden Sürücü, Muğla Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun da aynı duyarlılığı göstermesinin bölgenin bütüncül korunmasına büyük katkı sağlayacağını belirtti. (İREM DELİCE)