Takip Et

SON DAKİKA

Prof. Dr. Nefati KIYLIOĞLU

Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2

30 Mart 2013, Cumartesi

     

Omurilik hem bir geçiş yolu (transit yol - kavşak) ve hem de kendi kendine çalışan bir organ özelliği taşır. Gerçek hayatta transit yol ya da kavşak nasıl önemli ise vücutta da omurilik bu nedenle önemlidir. Hastalığında sanki diğer organlar hasta imiş gibi bir durum ortaya çıkar. Nasıl mı? Şimdi buna bir göz atalım. 

Beyinin kas kasılmasını planlayan ve başlatan bir yer olduğunu biliyoruz. İstemli bu kasılmalar sadece yüz - ağız - yutak bölgesinde omurilik yolunu kullanmaz. Gülme - ağlama, çiğneme ve yutma hareketleri beyin sapı dediğimiz beyinin devamı olan bölgeden kontrol edilir. Diğer kasılmalar yani boyun hareketleri, kol - gövde ve bacak hareketleri ile sağa sola bakma, nefes alma - verme, traş olma - yemek yeme, yürüme gibi hareketler için omurilik yolu kullanılır. Yol bozuk olduğunda ise trafik sağlanamaz ve felç olma dediğimiz güçsüzlük hali ortaya çıkar. Omurilik beyine ne kadar yakın yerden zarar görürse sorunlar da o kadar büyük olur.

Sadece beyinden gelen motor yollar etkilenmez, beyine duyusal bilgileri taşıyan yollar da etkilenir. Etkilendiğinde kol ve bacağın pozisyonu, soğuk - sıcak ya da ağrı duyularını hissetme kaybı gözlenir.

İç organların kendi kendine çalışmasını da beyin ve omurilikten çıkan sinirler düzenler. Sorun olarak kabızlık, tuvalete yetişememe ve idrar kaçırma, idrarı başlatamama - yaparken kesilme, erkekte sertleşme ya da sertliği sürdürememe, kadında ve erkekte cinsel haz almada yetersizlik ya da ağrı duyma gibi yakınmalar gözlenebilir. Bu durum kişileri psikolojik, biyolojik ve sosyal açılardan sıkıntıya sokabilir.

Omuriliği hangi tür hastalıklar etkiler? Ne şekilde etkiler?
Omurilik sinir hücrelerinin toplu halde bulunduğu bir yapıdır. Hücrelerin çalışması sırasında gerekli olan besin ve oksijeni atardamarlar sağlarken, kanın toplardamarlar aracılığı ile alınması da zararlı atıkların uzaklaştırılmasını sağlar. Temiz kan akışının kesilmesi ile birlikte, ani olarak ortaya çıkan ağrı ve yanı sıra her iki bacağın tutmaması durumu gözlenir. Bu durum saniyeler ve dakikalar içinde gerçekleşir. Temiz kan akışı en sık sırt bölgesinde etkilenir. Damar sertliğinde etkilenen aort damarı bu bölgeyi besleyen damarı verir ve sertlikte bu damar dalı tıkanır. Bu dal tıkanınca beyinden gelen motor bilgiler bacak ve bel kaslarına taşınamaz. Damarın tıkanması kadar yırtılarak kanaması da beslenmeyi bozar. Bu durumda aniden başlayan ve "çok şiddetli "bir ağrı hissi yaşanır. Bu ağrı çekilen hiçbir ağrıya benzemez. Kirli kanı taşıyan damarların çalışmaması da o bölgede çok fazla kan birikmesine ve beslenememeye neden olur. "Kalabalık bir meydanın içine girememe" gibi hem temiz kan gelmez, hem de atıklar oradan uzaklaştırılamaz. Bu durumda ise yavaş ilerleyen "günler - haftalar içinde" güçsüzlük ve uyuşma yakınması gelişir.

Omuriliğin mikrobik nedenli etkilenmesi de mümkündür. Mikrobik etkilenme sıklıkla virüs adını verdiğimiz etkenler ile olur. Daha önce bahsedilen yakınmalar saatler içinde başlar ve yerleşir. Bu durumda virüsü öldüren bir tedaviler yerine daha çok ortaya çıkan iltihabı iyileştiren tedaviler (kortikosteroid) kullanılır.

Omurilik romatizmal hastalıkların seyri sırasında ya da multipl skleroz hastalığı gibi sinir kılıfının bozulması ile giden hastalıklar sırasında da etkilenir ve sıklıkla boyun bölgesinde gözlenir.

Omurga kanalı içinde yer alan omurilik yapısının dışarıdan basıya maruz kalması - ezilmesi de yine aynı bulguların oluşmasına neden olur. Neden kötü huylu kanserler olabileceği gibi, kemikler arasındaki disklerin omurilik kanalı içine doğru fıtıklaşması ve kanalı daraltması da olabilir. Düzgün bir şekilde kullanılmamış boyun ve bel bölgesi (Ağır işlerde çalışmış kişilerde), ilerleyen yaş ile birlikte kemik şekil bozukluklarına, kemikleri birbirine bağlayan kılıfların bozulma ve kopmasına neden olur. Sonuçta sinirlerde ve omurilikte bası altında kalma durumu normal işlevin bozulması ile sonuçlanır.

Nasıl incelenmeli ve tedavi edilmelidir? Bel sıvısı almak neden önemlidir?
Omurilik iç yapısını görmek için günümüzde Manyetik Rezonans Görüntüleme yöntemi (MRG) kullanılır. En az MRG kadar değerli bir diğer yöntem de bel sıvısı inceleme yöntemidir. Sıvı alma işleminde çok çekinilir ama genel inanışın aksine ne sakat bırakıcı ne de çok can yakan bir yöntemdir. Tedavi yöntemi ise hastalık nedenine göre farklılık gösterir.


Yazarın Tüm Yazıları

Yaşlılık ve sağlıklı yaşam

22 Mart 2014, Cumartesi

Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması

15 Mart 2014, Cumartesi

Damar iltihaplanması - Vaskülit

8 Mart 2014, Cumartesi

Behçet Hastalığı

1 Mart 2014, Cumartesi

Beyin ölümü

22 Şubat 2014, Cumartesi

İnsan sağlığı ve bilgi üretimi

15 Şubat 2014, Cumartesi

Apraksi - Hareketin yapılamaması

8 Şubat 2014, Cumartesi

Spinoserebellar ataksi

25 Ocak 2014, Cumartesi

Epilepsi ve cerrahisi

18 Ocak 2014, Cumartesi

Servikal spondilotik myelopati

11 Ocak 2014, Cumartesi

Temporal arteritis

5 Ocak 2014, Pazar

Kapı - Duvar

28 Aralık 2013, Cumartesi

Göz felci (Gözde hareket kaybı)

21 Aralık 2013, Cumartesi

Paraneoplastik sendrom

14 Aralık 2013, Cumartesi

Düşük el (Radiyal sinir felci)

7 Aralık 2013, Cumartesi

Status Epileptikus (Nöbet fırtınası)

30 Kasım 2013, Cumartesi

Beynin sağ ve sol yarısı

23 Kasım 2013, Cumartesi

Beyin tümörü ve nöbet geçirme

16 Kasım 2013, Cumartesi

Progressif Supranükleer paralizi (PSP)

9 Kasım 2013, Cumartesi

Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman

2 Kasım 2013, Cumartesi

Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması)

26 Ekim 2013, Cumartesi

Brakial pleksus yapısı ve etkilenmesi

19 Ekim 2013, Cumartesi

Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım?

12 Ekim 2013, Cumartesi

İlaçlar ve vücudumuz

5 Ekim 2013, Cumartesi

Arteriovenözmalformasyon (Damar yumağı)

28 Eylül 2013, Cumartesi

Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması

18 Eylül 2013, Çarşamba

Davranışlar ve sağlığımız

14 Eylül 2013, Cumartesi

Göz hareketleri ve bozuklukları

7 Eylül 2013, Cumartesi

Yürümede bozulma

31 Ağustos 2013, Cumartesi

Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu

24 Ağustos 2013, Cumartesi

Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis

17 Ağustos 2013, Cumartesi

Siyatik sinir etkilenmesi

3 Ağustos 2013, Cumartesi

Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV

23 Temmuz 2013, Salı

Sıcaklık, ısı ve bedenimiz

20 Temmuz 2013, Cumartesi

Damar sertliği - Ateroskleroz

13 Temmuz 2013, Cumartesi

Uyku ve baş ağrısı

6 Temmuz 2013, Cumartesi

Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati

29 Haziran 2013, Cumartesi

Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum

22 Haziran 2013, Cumartesi

Yutma bozukluğu - Disfaji

15 Haziran 2013, Cumartesi

Hipokalsemi - Kalsiyum düşüklüğü

7 Haziran 2013, Cuma

Geçici Bellek Kaybı

31 Mayıs 2013, Cuma

Ortostatik hipotansiyon

24 Mayıs 2013, Cuma

Kulak çınlaması - Tinnitus

17 Mayıs 2013, Cuma

Kore - Sydenham koresi

11 Mayıs 2013, Cumartesi

Vitamin B12 ve sinir sistemi

3 Mayıs 2013, Cuma

Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri

27 Nisan 2013, Cumartesi

Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler

20 Nisan 2013, Cumartesi

Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS

13 Nisan 2013, Cumartesi

Beynimiz ve yaşlanma

6 Nisan 2013, Cumartesi

Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2

30 Mart 2013, Cumartesi

Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1

23 Mart 2013, Cumartesi

Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu

16 Mart 2013, Cumartesi

Hemifasiyal spazm

9 Mart 2013, Cumartesi

Nefati Kıylıoğlu

2 Mart 2013, Cumartesi

Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı

23 Şubat 2013, Cumartesi

Demans - Bunama hastalığı

9 Şubat 2013, Cumartesi

Yalancı tümör sendromu (Pseudotumor cerebri)

2 Şubat 2013, Cumartesi

Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı

26 Ocak 2013, Cumartesi

Uykusuzluk - İnsomni

19 Ocak 2013, Cumartesi

Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi

12 Ocak 2013, Cumartesi

Bel ağrısı

5 Ocak 2013, Cumartesi

Uykuda nefes durması - Horlama (Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu)

28 Aralık 2012, Cuma