Rahim ağzı kanseri, kadınlar arasında en sık görülen 2. kanser türü olarak karşımıza çıkıyor. Bu kansere yüksek oranda HPV (Human papilloma virüsü) neden oluyor. Rahim ağzı kanserine karşı en etkili koruyucu yöntem ise aşı. Toplumun okur yazarlığı arttıkça aşılanma oranlarının da arttığına dikkat çeken Aile Hekimi Ali Demir, aşılanmanın önemine ve aile hekimliklerinde yağılan kanser taramalarını anlattı.

tvDEN'de Aydın Aile Hekimleri Derneği ile ortaklaşa yapılan Aile Hekimi programında gazeteci Ayşe Yılmaz'ın sorularını yanıtlayan Aile Hekimi Ali Demir, Kanser taraması nedir? Kanser taramalarında aile hekimlerinin görev ve sorumlulukları nelerdir? Hangi kanserlerin taraması yapılır? Aşısı olan tek kanser türü rahim ağzı kanserine karşı nasıl korunabiliriz? sorularının yanıtını verdi. Aile Hekimi Ali Demir verdiği bilgilerde toplum sağlığı için koruyucu hekimliğe dikkat çekerek şöyle konuştu;

KANSER TARAMASI NEDİR?

Hiç bir belirtisi olamayan kişilerde test yapıp hastalığa yakalanma riski yüksek olanların tespiti, eğer varsa bir hastalık erken evrede yakalanması için yapılan taramalardır. Taramaların amacı; kanser ve ölüm sayılarını azaltmaktır.

KANSER TARAMALARINDA AİLE HEKİMLERİNİN GÖREVİ NEDİR?

Aile hekimleri kanser taramalarının omurgasıdır. Aile Hekimleri olmadan başarıya ulaşması imkansızdır. Ülkemiz son 8 yıl içinde dünyada örnek gösterilecek bir seviyeye ulaşmıştır. Temel amaç toplumun yüzde 70'nin kanser taramasından geçmesidir. Kanser taramaları ile ilgili Aİle Sağlığı çalışanları ile Aile Hekimleri her fırsatta bilgilendirmeye çalışıyor. HAtta risk altında olanları taramalar için davet ediyoruz.

KANSER TARAMALARINDA HANGİ HANGİ KANSERLER TARANMAKTADIR?

Görülme ve ölüm oranları yüksek, kolay uygulanabilen testleri olan kanser türleri için tarama yapılıyor. Taramalar yaş olarak riskin arttığı aralıklarda yapılıyor. Taramaya uygun olan kanserler; meme kanseri 40-70 yaş arası, rahim ağzı kanseri 30-65 yaş arasıve kolon kanseri 50-70 yaş arasında yapılmaktadır.

KANSER TARAMALARI NEREDE NASIL YAPILIR?

Kanser taramları aile sağlık merkezlerinde ve KETEM'lerde yapılıyor. Özellikle yine HPV testleri de yine bu mrkezlerde yapılabiliyor. Örneğin meme kanseri taraması KETEM'de yapılmaktadır. Ayrıca ulaşım sorunu yaşanan yerlerde mobil mamografi uygulaması da yine vardır. Özellikle köylerde ikna olmamış vatandaşlar yine resmi araçlarla merkezlere taşınmaktadır.

KADINLARDA EN SIK RASTLANILAN KANSER TÜRLERİ NELERDİR?

Her kadın 20 yaşından itibaren kendi kendine meme muayanesini öğrenmelidir. Adetin başlangıcından sonraki -10. günler arasında yapılmaktadır. Bu eğitimi aile hekimi ya da aile sağlığı çalışanı veriyor. 40-70 yaş arası kadınlarda mutlaka mamografi yapılması gerekiyor. Meme MR çekimi çok yüksek risk varsa yapılır. 30-65 yaş arasındaki bütün kadınlarda rahim ağzı taraması yapılmakta. HPV testi alınarak rahim ağzı kanserinin var olup olmadığı anlaşılabilir. Rahim ağzı kanserine neden olan tek etken HPV'dir. Ülkemizde kanser vakalarının yüzde 60'ı 3. evrede gelmektedir. Biz koruyucu hekimler olarak bu evreleri başlarda yakalamak istiyoruz. Hasta ilk evrede gelse de tedavi yöntemleri çok iyi ancak 4. evrede gelen bir hasta için çok geç kalınmış oluyor. HPV virüslerinin yüzde99'u seksüel yolla bulaşıyor. 200 tipi vardır ve bir çoğu risklidir. Bu arada en güvenliği HPV testi sağlık bakanlığında yapılmaktadır. (AYŞE YILMAZ)