Aydın’da 20 Nisan günü yağan kar olayını değerlendiren Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim Üyesi Prof. Dr. E. Didem Evci Kiraz, iklim değişikliğine bağlı olarak anlık doğa olaylarının yaşanabileceğini ifade etti.

FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYIN

Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Aydın’a Nisan ayında kar yağışını ender görülen doğa olayı olarak yorumlamıştı. Yapılan açıklamada son olarak Aydın’a 1994 yılında kar yağdığı ifade edilmişti.

“BU TEHLİKELERİN SONUÇLARI İSE SEKİZ BAŞLIK ALTINDA TOPLANABİLİR”

Aydın’da Nisan ayında kar yağması üzerine iklim değişikliği ve sağlık alanında Türkiye’nin uluslararası uzmanı, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. E. Didem Evci Kiraz “Aşırı hava olayları hayatımızın normal bir parçası haline geldi. Aşırı soğuk, aşırı sıcak, aşırı nemli, aşırı kuru, aşırı rüzgarlı, tozlu havalar, aynı anda, şiddetli ve sürekli görülebilecek, hayatımızın normali olacak. Aşırı hava olayları ile birlikte toplam altı iklim tehlikesi ile karşı karşıyayız; Su kaynaklarında değişim (su kıtlığı, su kirliliği, su debisinin azalması, suyun yok olması ve yer değiştirmesi), deniz seviyesinin yükselmesi (kıyı bölgelerinde yerleşimin riskleri, arıtma tesislerinin su altında kalma riski, tarım alanlarının dipten tuzlanması, toprak kalitesinin bozulması), sıcak/soğuk hava dalgaları, hava kalitesinde değişim (toz artışı, tozların taşıdığı hastalık etkenlerinin artışı, nemli kuru havanın bir gün içinde peşi sıra hissedilmesi) ve güneşin ultraviyole radyasyon düzeyinin yüksek seyrettiği gün ve saatlerin uzaması, artması. Bu tehlikelerin sonuçları ise sekiz başlık altında toplanabilir: sıcak ve soğukla ilişkili hastalıklar, ultraviyole radyasyonun yan etkileri, hava-su-toprak kalitesinde değişimin yol açtığı sağlık sorunları, değişen bulaşıcı hastalık etkenleri, vektörlerle ilişkili hastalıklar, ruhsal sorunlar, yeniden ortaya çıka veya yeni hastalıklar” ifadelerini kullandı.

Dünya Meteoroloji Örgütü 2023 yılının kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu doğrularken, 2024 rekora doğru ilerlemekte olduğunu belirten Prof. Dr. Evci, “Dünya şu an 1800’lü yıllara göre 1,4°C daha sıcak ve Paris anlaşmasında konulan 1.5 °C sınırına çok az kalmış durumda, Sıcak hava dalgalarının ve kuraklıkların birleşik/arttıran/artan etkileri daha sık görülüyor” açıklamasını yaptı.

“GEÇ KALDIK, GEÇ KALIYORUZ”

Prof. Dr. Evci Kiraz “Tüm değişimler güney bölgeleri için daha büyük ölçüde olumsuz etkiler yaratacaktır, tüm yaşam unsurlarının kuzeye göçü beklenmektedir. Tek sağlık yaklaşımı ile hayvan, bitki, insan ve çevreyi oluşturan tüm yapıların iklime dirençli hale getirilmesi gerekmektedir. İnsanların iklime uyumlu yaşam ortamlarında yaşaması için gereken çabalar hızla harekete geçirilmelidir. Geç kaldık, geç kalıyoruz” şeklinde uyarılarda bulundu.

“AYDIN’DAKİ SAĞLIK TESİSLERİNİN İKLİME DİRENÇLİ HALE GETİRİLMESİ”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Mart 2024’te yayımlanan “İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı 2024-2030”nın halk sağlığı bölümünü hazırlayan Prof. Dr. E. Didem Evci Kiraz, plan çerçevesinde Aydın halkının iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden korunması için öncelikleri şöyle sıraladı; “Aydın’da Umumi Hıfzıssıhha Kurulu’nun periyodik gündem maddesinin iklim değişikliği ve sağlık etkileri veya şehir sağlığının iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden korunması olarak belirlenmesi; Aydın’a ait İklime duyarlı hastalık listesi hazırlanması ve bu listeyle izlemlere başlanması; Aydın’da iklim ve sağlık okuryazarlığı çalışmalarının başlatılması; Aydın iklim ve sağlık erken uyarı sisteminin kurulması; Aydın’daki sağlık tesislerinin iklime dirençli hale getirilmesi.” (ERDAL AYDIN)