Erzincan’ın İliç ilçesinde yaşanan maden faciasının ardından gözler Ege bölgesinde bulunan altın ve gümüş madenlerine çevrildi.

Türkiye'deki siyanürlü altın madenciliği, geçmişte de irili ufaklı pek çok sızıntıya neden oldu. Toprak ve suda kalıcı kirliliğe neden olan bu kimyasallar, canlı yaşamına son derece zararlı.

Erzincan İliç'te Çöpler Altın Madenindeki siyanürlü pasa dağının çökmesi, gözleri Ege’de siyanürle maden çıkaran işletmelere çevirdi.

Dünyada üretilen altının aşağı yukarı tümü kuvarslı ya da şistli damarlardan ve altınlı kumlardan çıkarılıyor. Altın elde etmede birçok yöntem kullanılabildiği gibi düşük tenörlü yatakların işlenmesinde yaygın olarak siyanür kullanılıyor.

1990’lardan bu yana her yıl, artan sayılarda düşük tenörlü altın madeninin “siyanür liçi” yöntemi ile çalıştırılıyor. Bu madenler sadece cevherin çıkarıldığı maden işletmeleri değil; çıkarılan ve kırma işlemine tutulan cevherin siyanür liçi yöntemi ile işlendiği, elde edilen eriyikteki altın ve gümüşün kazanıldığı ve geride kalan ağır metallerden zengin tehlikeli atıkların depolandığı birer endüstriyel tesis.

SİYANÜR SIZAN İLK MADEN İLİÇ DEĞİL

2011 yılında Kütahya’da, 2021'de Gördes’te yaşanan ve Manisa’nın Yunusemre ilçesinde meydana gelen ve “kaza” diye nitelenen olayların yanı sıra pek çok siyanür felaketi de yaşandı.

İZMİR KIŞLADAĞ

2018 yılına kadar üç kez kapasite artıran altın madeni, tüm karşı çıkışlara ve açılan davalara rağmen 2006 yılında üretime başlamıştı.

Bilim insanları tarafından “Dünyanın en vahşi yöntemi” olarak nitelendirilen, açık havada siyanür liç yöntemi ile altın işletmeciliği yapılan madenin, resmi açılışından 15 gün önce meydana gelen kazada Eşme ve köylerinde yaşayan 1700'ün üzerinde kişi siyanürle zehirlenmişti. Zehirlenenlerin kanlarında limitlerin 20-30 katı siyanür tespit edilmişti. Bu olaya valilik ve kaymakamlık zehirlenmelerin sebebinin Eşme'nin içme suyuna kanalizasyon karışması nedeniyle meydana gelen bakteri zehirlenmesi olduğuna dair açıklama yapmıştı.

İzmir'in içme suyunu sağlayan barajlar havzasına komşu Efemçukuru köyünde de bir altın madeni daha bulunuyor. (ERDAL AYDIN)